Test Thomasa jest prostym, ale skutecznym narzędziem diagnostycznym, używanym do oceny elastyczności mięśni zginaczy bioder oraz identyfikacji ich przykurczów. W tym tekście przedstawimy, jak prawidłowo wykonać ten test, omówimy funkcje i znaczenie zginaczy bioder, a także zaprezentujemy ćwiczenia wzmacniające i rozciągające te mięśnie. 

Spis treści:

1. Test Thomasa – na czym polega i co sprawdza?
2. Czym są zginacze bioder i za co odpowiadają?
3. Kiedy wykonuje się test Thomasa?
4. Jak wykonać test Thomasa?
5. Interpretacja wyniku testu Thomasa
6. Zginacze bioder – ćwiczenia i rozciąganie
7. Test Thomasa – podsumowanie

Test Thomasa – na czym polega i co sprawdza?

Test Thomasa jest narzędziem diagnostycznym w ocenie elastyczności mięśnia prostego uda oraz mięśnia biodrowo-lędźwiowego. Test oraz jego interpretacja powinna być wykonana przez specjalistę, czyli ortopedę, fizjoterapeutę czy trenera.  

Jednak wykonanie testu jest tak proste, że wstępną kontrolę można wykonać samemu w domu. Polega na ułożeniu się w odpowiedniej pozycji, która wskaże na ewentualną normę lub przykurcz mięśniowy. 

Czym są zginacze bioder i za co odpowiadają?

Zginacze bioder to grupa mięśni odpowiedzialnych za zginanie stawu biodrowego, czyli za ruch przyciągania uda do tułowia. Przy ustabilizowanych nogach np. na drabinkach będą zginać tułów w stronę nóg. Dodatkowo wpływają na stabilizację miednicy i odcinka lędźwiowego kręgosłupa zarówno podczas stania jak i chodzenia.  

Ta grupa mięśniowa jest niezbędna do wykonywania ruchów złożonych takich jak: chodzenie, bieganie, skakanie, obroty tułowia czy wspinanie się po schodach.  

Główne mięśnie zginacze bioder to: 

• mięsień prosty uda,  

• mięsień biodrowo lędźwiowy,  

• mięsień naprężacz powięzi szerokiej,  

• mięsień krawiecki. 

Grupa zginaczy bioder jest szczególnie narażona na przykurcze u osób długo pracujących w pozycji siedzącej, biegaczy długodystansowych, osób które mają siedzący styl odpoczynku czy u kobiet w ciąży.  

Kiedy wykonuje się test Thomasa?

Test Thomasa wykonuje się w celu zdiagnozowania problemu, jeżeli podejrzewamy u pacjenta przykurcz tych mięśni. Jest też istotnym testem przy programowaniu planu treningowego.  

Objawy zbyt dużego napięcia mięśni zginaczy bioder to:  

• ból w okolicy biodra i dolnej części pleców,  

• ograniczona ruchomość biodra (brak pełnego wyprostu),  

• pochylona sylwetka do przodu,  

• zwiększona lordoza lędźwiowa,  

• poczucie sztywności w nogach po wstaniu z pozycji siedzącej,  

• zmniejszona elastyczność z przodu uda podczas rozciągania mięśni na treningu,  

• zmęczenie i osłabienie mięśni z przodu uda.  

• ból promieniujący do kolana, stopy, uda.  

Jak wykonać test Thomasa?

Test najlepiej wykonać z drugą osobą (terapeuta), która będzie obserwowała oraz sprawdzała sposób wykonania.  

Jak prawidłowo wykonać test Thomasa krok po kroku?  

1. Pozycja wyjściowa: Pacjent leży na plecach na krawędzi leżanki terapeutycznej / stołu. 

2. Uniesienie jednej nogi: Pacjent przyciąga jedno kolano do klatki piersiowej. 

3. Obserwacja drugiej nogi: Jeśli druga noga unosi się z powierzchni stołu, daje to wynik dodatni testu.  

4. Różnicowanie: W celu dodatkowego zróżnicowania testu, terapeuta do pozycji końcowej pacjenta dodaje zgięcie dolnej nogi w kolanie. Jeżeli noga unosi się jeszcze wyżej, to wskazuje na mocne ograniczenie ruchomości (w szczególności mięśnia prostego uda).  

Ważne elementy w przeprowadzaniu testu:  

• Upewnij się, że pacjent jest zrelaksowany i leży w prawidłowej pozycji. 

• Podczas uniesienia jednego kolana, sprawdź, czy dolna część pleców pacjenta jest w pełni przyległa do stołu. 

• Zwróć szczególną uwagę na pozycję drugiej nogi, jak również na ewentualne objawy bólu lub dyskomfortu zgłaszane przez pacjenta. 

Interpretacja wyniku testu Thomasa 

W trakcie wykonywania testu noga leżąca na leżance nie powinna unieść się do góry nawet przy dodatkowym zgięciu kolana w stronę leżanki.  

Już niewielkie uniesienie nad powierzchnię stołu/leżanki wskazuje na test dodatni, czyli zbyt duże napięcie w zginaczach bioder. Dotyczy to przede wszystkim mięśnia biodrowo-lędźwiowego.  

Zginając dodatkowo staw kolanowy, izolujemy ruch mięśnia dwustawowego, czyli mięśnia prostego uda. Ten nie tylko zgina udo, ale też prostuje staw kolanowy. Jeżeli ta część testu wyjdzie pozytywnie i noga uniesie się nad leżankę, oznacza to problem przede wszystkim w mięśniu prostym uda.  

Jeżeli zarówno pierwsza jak i druga część testu wyjdzie pozytywnie, wiemy, że problem dotyczy całego kompleksu grupy zginaczy biodra.  

Zginacze bioder – ćwiczenia i rozciąganie

Oto kilka propozycji ćwiczeń wzmacniających i rozciągających grupę zginaczy uda: 

Ćwiczenia wzmacniające 

1. Unoszenie kolan w pozycji stojącej: 

• Stań prosto, trzymając się czegoś stabilnego dla równowagi. 

• Unieś jedno kolano w kierunku klatki piersiowej, starając się utrzymać prostą sylwetkę. 

• Powtórz 10-15 razy na każdą nogę. 

2. Unoszenie nóg leżąc na plecach:  

• Leż na plecach z nogami wyprostowanymi. 

• Unieś jedną nogę do góry, starając się nie zginać kolana. 

• Powtórz 10-15 razy na każdą nogę. 

Ćwiczenia rozciągające zginacze bioder 

1. Rozciąganie biodrowo-lędźwiowe w pozycji klęczącej: 

• Klęknij na jednym kolanie, drugą nogę postaw do przodu, tworząc kąt prosty. 

• Przesuń biodra do przodu, odczuwając rozciąganie w przedniej części biodra i uda nogi tylnej. Mocno podwiń pod siebie miednicę tak, jakbyś chciał podwinąć pod siebie niewidzialny ogon.  

• Utrzymaj pozycję przez 20-30 sekund, powtórz 3 razy na każdą nogę. 

2. Pozycja gołębia (Pigeon pose) w jodze: 

• Zacznij w pozycji klęczącej na czworakach. 

• Przenieś jedno kolano do przodu, umieszczając je za nadgarstkiem, a stopę tej samej nogi umieść przed biodrem drugiej nogi. 

• Wyprostuj tylną nogę do tyłu i opuść biodra w dół. 

• Utrzymaj pozycję przez 20-30 sekund, powtórz 3 razy na każdą nogę. 

Test Thomasa – podsumowanie 

Test Thomasa jest prostym narzędziem diagnostycznym, które służy do oceny elastyczności mięśnia prostego uda i mięśnia biodrowo-lędźwiowego oraz identyfikacji przykurczów mięśniowych zginaczy bioder.  

Zginacze bioder, odpowiadające za zginanie stawu biodrowego i stabilizację miednicy, są narażone na przykurcze, szczególnie u osób prowadzących siedzący tryb życia.  

Regularne wykonywanie ćwiczeń wzmacniających i rozciągających, takich jak unoszenie kolan, rozciąganie biodrowo-lędźwiowe oraz pozycja gołębia, jest kluczowe dla utrzymania ich elastyczności i siły oraz zapobiega związanym z nimi dolegliwościom. 

Przeczytaj też: Kontuzje i urazy stopy u sportowców

Piśmiennictwo:

1. Kinezyterapia t. 1 Zarys podstaw teoretycznych i diagnostyka kinezyterapii Andrzej Zembaty Kasper 2002 

2. Badanie i ocena narządu ruchu. Podręcznik dla fizjoterpeutów. Nicola J.Petty Elsevier 2006