Jeśli wpiszesz w Google hasło „pilates i korzyści”, znajdziesz ogromną liczbę artykułów naukowych oraz popularnonaukowych. Autorzy tych publikacji analizują wpływ pilatesu na zdrowie w kontekście różnych grup osób: kobiet w ciąży, seniorów, osób zmagających się z otyłością, stwardnieniem rozsianym, bólem głowy, przewlekłymi dolegliwościami w dolnej części pleców, bezsennością, skoliozą czy cukrzycą. Pilates jest także pomocny dla tych, którzy powracają do zdrowia po przebyciu COVID-19. Korzyści płynące z tej formy aktywności fizycznej są szeroko analizowane.
Pilates znajduje swoje zastosowanie zarówno u osób wytrenowanych, jak i tych prowadzących raczej siedzący tryb życia. Co sprawia, że ta metoda ćwiczeń cieszy się tak dużą popularnością i znajduje zastosowanie w tak różnorodnych przypadkach? W tym artykule przyjrzymy się, jakie konkretnie korzyści dla zdrowia może przynieść Pilates oraz dlaczego jest on tak skutecznym narzędziem poprawy kondycji fizycznej i psychicznej.
Spis treści:
Pilates – podstawy metody i twórca
Pilates to system ćwiczeń mający na celu wydłużenie, wzmocnienie i przywrócenie równowagi ciała. Jest to coś znacznie bardziej wszechstronnego niż tylko budowanie „silnego rdzenia” lub „idealnej postawy”.
Pilates obejmuje całe ciało, a ćwiczenia można wykonywać w różnorodny sposób: na specjalnych urządzeniach sprężynowych, macie, przy użyciu dodatkowych przyrządów, takich jak reformer (ruchome łóżko), Cadillac (trapez), wunda chair (krzesło do pilatesu), barrel (beczka), czy spinal corrector (korektor kręgosłupa).
Ten system ćwiczeń został opracowany przez Josepha Pilatesa, niemieckiego emigranta, który przeniósł się do Wielkiej Brytanii, a następnie do Ameryki w pierwszych dekadach XX wieku. Pilates stworzył innowacyjny system ćwiczeń w czasach, gdy takie podejście było rzadkością. Jego metoda obejmowała wykorzystanie specjalistycznego sprzętu, który nazywał „apparat” (oryg. apparatus). Joseph Pilates urodził się w pobliżu Düsseldorfu w 1880 roku. Był pierwszą osobą, która skutecznie połączyła zachodnie i wschodnie podejścia do zdrowia i aktywności fizycznej. Przez całe życie badawczo zgłębiał i praktykował wszystkie dostępne mu formy ćwiczeń, w tym gimnastykę klasyczną, starożytne grecko-rzymskie reżimy ćwiczeniowe, kulturystykę oraz praktyki takie jak joga, tai chi, sztuki walki i medytacja Zen. Wykorzystując swoje doświadczenia, stworzył unikalny system ćwiczeń, który nazywamy pilates.
Sprawdź też: Joga na kręgosłup – co daje i jak ją praktykować?
Początkowo pilates został opracowany jako metoda rehabilitacji dla rannych żołnierzy podczas I wojny światowej. Z biegiem czasu zyskał uznanie jako narzędzie poprawiające zdrowie i sprawność fizyczną. System Pilatesa, który początkowo był praktykowany przez niewielką grupę entuzjastów, stopniowo zdobył popularność na całym świecie.
Dzisiejsze podejście do pilates opiera się na sześciu głównych zasadach, które Pilates sam opisał:
- oddychanie,
- koncentracja,
- centrowanie,
- kontrola,
- precyzja i
- płynność ruchu.
Joseph Pilates opisał swój system jako taki, który „rozwija ciało w sposób równomierny, koryguje postawę, przywraca witalność, ożywia umysł i podnosi ducha”.
Wpływ pilatesu na zdrowie i kondycję
Pilates to nie tylko forma aktywności fizycznej, pomagająca poprawić wiele aspektów zdrowia fizycznego, ale także sposób na lepsze samopoczucie i ogólną harmonię organizmu. W dalszej części opisano szczegółowe korzyści płynące z regularnego praktykowania pilatesu.
- Pilates poprawia postawę
Osoby, które regularnie ćwiczą pilates (np. pięć razy w tygodniu), zazwyczaj mają bardzo dobrą postawę. Wynika to z tego, że ćwiczenia pilates wymagają skupienia i precyzji. Ta koncentracja sprawia, że ćwiczący stają się bardziej świadomi swojej postawy w każdej sytuacji. Badania wskazują, że z czasem entuzjaści pilates automatycznie korygują swoją postawę i ustawienie kręgosłupa, zarówno podczas zajęć, jak i w codziennym życiu.
- Pilates poprawia krążenie
Pilates kładzie duży nacisk na głębokie, kontrolowane oddychanie. Takie oddychanie pomaga w poprawie przepływu krwi w organizmie, dostarczając więcej tlenu do organów i mięśni.
- Pilates obniża ciśnienie tętnicze krwi
Regularne wykonywanie pilates wspiera obniżenie ciśnienia krwi, co zostało potwierdzone badaniami. Przykładem jest badanie przeprowadzone na 44 kobietach z nadciśnieniem, które uczestniczyły w zajęciach pilates przez dwa miesiące. Wyniki wskazały na znaczącą poprawę i obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.
- Pilates poprawia równowagę
Ćwiczenia pilates wzmacniają mięśnie głębokie i poprawiają równowagę ciała, co zmniejsza ryzyko upadków, szczególnie u osób starszych.
- Pilates łagodzi ból pleców
Ćwiczenia pilates są często zalecane osobom cierpiącym na przewlekły ból pleców. Są one bardziej skuteczne niż tradycyjne metody leczenia bólu pleców, ponieważ wzmacniają mięśnie głębokie odpowiedzialne za stabilizację kręgosłupa.
- Pilates zwiększa elastyczność
Każda sesja pilates obejmuje rozciąganie mięśni, co poprawia ich elastyczność i zakres ruchu w stawach.
- Pilates wzmacnia kręgosłup i ogólny stan zdrowia
Ćwiczenia pilates skutecznie wzmacniają kręgosłup, dzięki czemu staje się on bardziej odporny na urazy. Regularne ćwiczenia wspierają także ogólną kondycję ciała.
- Pilates poprawia mobilność stawów
Ćwiczenia pilates minimalizują ryzyko sztywności stawów i są jednym z narzędzi do redukcji bólu, co pomaga w poprawie mobilności i komfortu ruchu.
- Pilates redukuje stres
Techniki głębokiego oddychania stosowane w pilates pomagają obniżyć poziom stresu i napięcia. Regularna praktyka ćwiczeń wycisza umysł i wspiera dobre samopoczucie.
- Pilates przyczynia się do poprawy jakości snu
Regularne ćwiczenia pilatesu pomagają wyciszyć układ nerwowy dzięki połączeniu kontrolowanego oddychania i precyzyjnych ruchów. Ćwiczenia te redukują poziom stresu i napięcia mięśniowego, które często utrudniają zasypianie. Dodatkowo pilates wspiera lepsze dotlenienie organizmu i poprawia ogólne samopoczucie, co sprzyja głębokiemu, regenerującemu snowi. W efekcie osoby ćwiczące pilates mogą odczuwać mniejszą liczbę przebudzeń w nocy oraz budzić się bardziej wypoczęte.
- Pilates wpływa na stężenie glukozy oraz lipidów we krwi
Pilates może obniżyć stężenie glukozy we krwi po posiłku, oraz na czczo, a także hemoglobinę glikowaną (HbA1c), stężenie triglicerydów (TG), cholesterolu całkowitego (TC) oraz jego frakcji LDL (LDL-C) u osób z cukrzycą, co może mieć wpływ na czas trwania i intensywność treningu.
Podsumowanie
Badania wskazują, że regularna praktyka pilates przynosi długotrwałe korzyści zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Pilates pomaga poprawić ogólną kondycję, zwiększyć elastyczność, wzmocnić mięśnie, poprawić postawę, zmniejszyć ból pleców oraz poprawić równowagę i stabilność ciała. Regularne ćwiczenia pilates przyczyniają się również do redukcji stresu, poprawiając ogólne samopoczucie i jakość życia.
Dodatkowo pilates może wspierać proces rehabilitacji w przypadku urazów. Może również zostać wykorzystany jako narzędzie wspomagające przygotowanie do operacji wymiany stawu biodrowego czy kolanowego, pomagając pacjentom w odzyskaniu sprawności i zmniejszeniu ryzyka powikłań.
Pilates to metoda, która nie tylko pomaga poprawić zdrowie fizyczne, ale także kształtuje świadomość ciała i umysłu, promując bardziej harmonijny styl życia. Dzięki koncentracji, kontroli i precyzji ćwiczenia pilates prowadzą do poprawy ogólnej jakości życia, czyniąc je tak popularną formą aktywności na przestrzeni tylu lat.
Bibliografia
- Das, S. C., & Singh, L. S. (2018). Effects of Pilates exercises on health and fitness. Global Conference on Physical Education and Sports Sciences – 2018. Indian Federation of Computer Science in Sports, Journal of Physical Education & Sports Sciences. University
- College of Physical Education and Sports Sciences, Acharya Nagarjuna University., DOI:10.13140/RG.2.2.20578.45762,https://www.researchgate.net/publication/349926428_Effects_of_Pilates_Exercises_on_Health_and_Fitness
- Yilmaz, O., Soylu, Y., Kaplan, T., & Taskin, M. (2023). How Pilates exercises affect sports performance? A systematic review. Turkish Journal of Physiotherapy and Rehabilitation, 34(3), 367-373. https://doi.org/10.21653/tjpr.1211347
