We współczesnych czasach prawidłowo rozwinięta sylwetka jest wyznacznikiem statusu o znacznie innym wymiarze niż walor materialny, gdyż wypracowanych mięśni nie da się po prostu kupić czy zdobyć w sposób inny niż własna ciężka praca. Optymalnym czasem na zapoczątkowanie rozwoju umięśnienia jest okres pokwitania, kiedy własny układ dokrewny optymalizuje poziomy androgenów i hormonu wzrostu.

Hipertrofia mięśniowa

Mięśnie szkieletowe doświadczają przerostu poprzez zwiększanie średnicy swego przekroju poprzecznego (a raczej zwiększania średnicy włókien tworzących ten mięsień). Proces ten nazywamy hipertrofią mięśniową. Dzieje się to przy współistnieniu treningu siłowego, nadwyżki makroskładników żywieniowych oraz dzięki udziałowi wspomnianych substancji hormonalnych układu dokrewnego. „Złotym okresem” naturalnego rozwoju sylwetki jest czas między 15. a 25. rokiem życia (choć warto zacząć przygotowania do tego wydarzenia już kilka lat wcześniej).

Wpływ treningu siłowego (oporowego) na mięśnie

Trening siłowy jest inaczej nazywany treningiem oporowym, czyli związana z nim praca mięśni szkieletowych wykonywana jest wbrew sile wywoływanej przez opór zewnętrzny. Może to być siła sprężystości gum, maszyn albo siła grawitacji przy używaniu sztang, hantli, piłek lekarskich czy masy własnego ciała. Trening siłowy absolutnie nie musi być kojarzony z uczęszczaniem do siłowni. Można wykorzystywać dowolne elementy obecne w domu, na podwórku, w parku czy szkole.

Nie należy stawiać znaku równości między wykonywaniem treningu oporowego a uprawianiem dyscyplin takich jak kulturystyka, trójbój siłowy itp. – zwłaszcza w kontekście młodzieży (choć pewne elementy wspólne istnieją). Trening oporowy z pewnością będzie skutkował wzrostem siły, którą można wykorzystać w sportach nie tylko siłowych – dzięki niej na przykład mali koszykarze będą wyżej skakać, a mali futboliści będą szybciej biegać. Kulturystyka natomiast polega na wykorzystywaniu ćwiczeń z obciążeniem do budowania masy mięśniowej, poprawy symetrii grup mięśniowych oraz ich separacji. Czy zatem każdy z dorastających nastolatków może rozpocząć swą przygodę z treningami oporowymi? Tak, ale…

Budowanie mięśni – profilaktyka i badania laboratoryjne

Najpierw niezbędna jest wizyta u lekarza, celem oceny stanu układu krążenia, analizy ortopedycznej pod kątem ewentualnych wad postawy, stanu otłuszczenia sylwetki, oceny układu nerwowego i koordynacji ruchowej. Z pomocą przychodzi też diagnostyka laboratoryjna, w której przed rozpoczęciem zajęć ocenimy parametry metaboliczne (glukoza, insulina lipidogram, witamina D, kwas moczowy, TSH, fT3, fT4, PTH, białko całkowite, proteinogram), elementy morfotyczne krwi wraz z gospodarką żelazem jako nośnika tlenu w organizmie (morfologia, żelazo, ferrytyna) i pozostałe oznaczenia biochemiczne (jak sód, potas, wapń, fosfor, kreatynina, badanie ogólne moczu, AlAT, AspAT). O tym, jak rozwijają się mięśnie u bardziej zaawansowanych oraz jak wtedy dbać o zdrowie osób uprawiających sporty siłowe – w kolejnym artykule.