Diagnostyka sportowa

Zdrowie fightera okiem lekarza sportowego

Autor: Maciej Koźmiński   |   25 sierpnia, 2023
sporty walki

Do zróżnicowanej grupy zawodników sportów walki zaliczamy osoby trenujące rekreacyjnie i wyczynowo sporty takie jak zapasy, boks, kickboxing, muay-thai, ju-jitsu, jego brazylijską odmianę BJJ, również karate, judo, taekwondo, aikido, a także MMA, czyli mieszane sztuki walki.

W Starożytności walki – pod postacią konkurencji zapaśniczych – były głównym sportem antycznych Igrzysk Olimpijskich. Traktowano je nie tylko jako walor sportowy czy militarny, ale wręcz jako wyznacznik przynależności do kultury greckiej. Nieco młodszą historię mają sztuki dalekowschodnie. Tam oprócz rozwijania metod samoobrony obejmowały one metody oddychania, umysłowej koncentracji i osiągania równowagi psychicznej. Również w dzisiejszych czasach sporty i sztuki walki powinny być sposobem rozwijania sportowego ciała i ducha. Pomagają w walce wręcz, ale uczą szacunku do przeciwnika i pomagają w cywilizowany sposób rozładowywać stresy, napięcia, frustracje dnia codziennego (co ma niebagatelny wpływ na higienę układu nerwowego, a nawet na zdrowie psychiczne).

Oprócz ciężkich treningów sporym wyzwaniem jest przygotowanie fizyczne zawodnika. Z punktu widzenia lekarza sportowego należy wziąć pod uwagę aspekty takie, jak:

  1. Ocena somatometryczna – wzrost, masa ciała – biorąc pod uwagę limity wagowe w różnych kategoriach, analiza mobilności stawów, ocena ewentualnych dysproporcji mięśniowych, oznaczenie: kinaza kreatynowa, mioglobina, mleczany.
  2. Badanie neurologiczne pod kątem przebytych obrażeń ośrodkowego układu nerwowego, w tym niekiedy dodatkowo m. in. NMR głowy, RTG kręgosłupa, EEG.
  3. Ocena metaboliczna – w tym pomiar zawartości tkanki tłuszczowej, glukoza, insulina, IGF-1, lipidogram, kwas moczowy, TSH, fT3, fT4.
  4. Ocena układu krążenia – EKG, morfologia krwi, ferrytyna, d-dimery, NT-pro-BNP.
  5. Ocena układu kostnego pod kątem ryzyka złamań urazowych – witamina D3, wapń całkowity i zjonizowany, fosforany.
  6. Ocena stanu hormonalnego: testosteron całkowity i wolny, estradiol, prolaktyna, kortyzol, FSH, LH; u zawodniczek dodatkowo androstendion, beta-HCG.
  7. Ocena narażenia na czynniki zakaźne biorąc pod uwagę kontaktowy charakter walk: antygen HbS, przeciwciała anty-HCV, przeciwciała anty-HIV, CRP.
  8. Analiza biochemiczna: sód, potas, magnez, chlorki, kreatynina, mocznik, AlAT, AspAT, GGTP, badanie ogólne moczu.
pakiet badań sporty walki alab sport baner

Wyników badań nie interpretujemy samodzielnie, najlepiej, gdy ich oceny dokonuje osoba, która je zleciła – lekarz. Częstotliwość wykonywania takich badań powinna być uzależniona od stopnia zaawansowania treningowego – im wyższy poziom wyczynu – tym częściej. Wydaje się, że optymalne interwały to co 3 – 6 miesięcy, chyba że ze stanu zdrowia zawodnika wynika inaczej. Ponadto każdorazowo przebyty uraz głowy z utratą przytomności, porażka przez nokaut lub inne zmiany przeciążeniowe ośrodkowego układu nerwowego są przesłanką nakazującą przyspieszenie powtórnego panelu diagnostycznego, zwłaszcza na płaszczyźnie neurologicznej.

Stan zawodnika implikuje też współpraca z dietetykiem, fizjoterapeutą, trenerem przygotowania merytorycznego no i przede wszystkim z trenerem danej dyscypliny sportowej. Mimo że sporty walki są dyscyplinami indywidualnymi, w gruncie rzeczy na wynik pracuje cały zespół.

PODZIEL SIĘ TYM ARTYKUŁEM