Choroby tarczycy, a do tych zalicza się choroba Hashimoto, mają znaczący wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, w tym na zdolności wysiłkowe. Czy to oznacza, że Hashimoto i sport nie mogą iść w parze? Jaka aktywność fizyczna przy Hashimoto jest zalecana i odpowiednia? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.
Spis treści:
- Choroba Hashimoto – co to jest i kogo dotyka?
- Objawy choroby Hashimoto
- Hashimoto a sport – czy wysiłek fizyczny jest wskazany?
- Jaki sport wybrać przy chorobie Hashimoto?
- Hashimoto i sport – rola regularnych badań u osób uprawiających sport przy chorobie Hashimoto
- Zakończenie
Choroba Hashimoto – co to jest i kogo dotyka?
Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, znane popularnie jako choroba Hashimoto, jest schorzeniem autoimmunizacyjnym. Układ odpornościowy osoby dotkniętej chorobą Hashimoto identyfikuje komórki tarczycy jako ciała obce, przeciwko którym produkuje przeciwciała mające na celu zniszczenie tego narządu. W efekcie pojawia się stan zapalny w obrębie tarczycy, a z czasem jej niewydolność. Choroba Hashimoto częściej dotyczy kobiet, zwłaszcza tych po 50. roku życia. Jednak coraz częściej do gabinetów lekarskich trafiają młodsze pacjentki, u których również diagnozuje się to schorzenie.
Objawy choroby Hashimoto
Choroba choroby Hashimoto zalicza się do schorzeń przewlekłych. Początkowo symptomy zaburzeń pracy tarczycy mogą być właściwie niezauważalne i są wykrywane tylko za sprawą wykonywanych z różnych przyczyn badań laboratoryjnych czy badania ultrasonograficznego tarczycy.
Objawy Hashimoto, o których najczęściej się mówi, pojawiają się zazwyczaj na etapie, gdy chorobie towarzyszy już niedoczynność tarczycy. Warto jednak wiedzieć, że w początkowym etapie choroby mogą pojawić się przejściowe symptomy nadczynności tarczycy, które związane są z uwalnianiem hormonów na skutek uszkodzenia komórek tarczycy.
Objawami Hashimoto mogą być:
- osłabienie i zmęczenie,
- wzrost masy ciała,
- szorstka oraz sucha skóra,
- zwiększona wrażliwość na zimno,
- senność,
- zaparcia,
- bóle głowy.
Należy mieć świadomość, że objawy Hashimoto pojawiają się ze strony różnych układów: nerwowego, pokarmowego, rozrodczego oraz dotyczą narządu ruchu i krwi. Wiele z nich zalicza się do symptomów niespecyficznych, kojarzonych z innymi problemami zdrowotnymi. Są to na przykład zaburzenia miesiączkowania czy osłabienie siły mięśni, które mogą być objawami Hashimoto, a na pierwszy rzut oka nie sugerują problemów z funkcjonowaniem gruczołu tarczowego. W takich przypadkach mowa zatem o „maskach”, czyli postaciach, pod którymi często ukrywa się Hashimoto.
Hashimoto a sport – czy wysiłek fizyczny jest wskazany?
Hashimoto i aktywność fizyczna jak najbardziej mogą i powinny iść w parze. Trzeba przy tym wiedzieć, że towarzysząca chorobie niedoczynność wpływa negatywnie na tolerancję wysiłku fizycznego. U osób z niedoczynnością tarczycy obserwuje się m.in. obniżoną zdolność dyfuzji gazów w płucach, mniejszą pojemność minutową serca czy rozmaite objawy mięśniowe (sztywność, bóle, skurcze).
Z czasem problem może się pogłębiać, ponieważ pacjenci z niedoczynnością tarczycy rzadziej przestrzegają zaleceń dotyczących podejmowania umiarkowanej aktywności fizycznej, co nie ułatwia im budowania ogólnej wydolności.
Wyniki badań sprawdzających wpływ aktywności fizycznej przy Hashimoto na zdrowie pacjentów nie są jednoznaczne. Część z nich wskazuje na to, że intensywny wysiłek może obniżać poziom hormonów tarczycy. Jednocześnie regularny wysiłek fizyczny o umiarkowanym charakterze może wiązać się z podwyższeniem poziomów tych hormonów.
Regularne ćwiczenia mają także pozytywny wpływ na funkcje poznawcze i nastrój chorych, u których mogą pojawiać się problemy z koncentracją czy odczuwalnie obniżony nastrój.
Tym samym należy stwierdzić, że osoby z Hashimoto powinny dostosować wysiłek fizyczny (jego typ, intensywność) do swoich możliwości oraz potrzeb, mając na uwadze, że regularnie podejmowana aktywność fizyczna przynosi korzyści dla ogólnego zdrowia. Choroba tarczycy nie stanowi przeciwwskazania do podejmowania wysiłków fizycznych.
Jaki sport wybrać przy chorobie Hashimoto?
Wiele osób dotkniętych autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy zastanawia się, jaki sport (aktywność fizyczna) przy Hashimoto będzie odpowiednia.
Zalecane są przede wszystkim sporty i aktywności o umiarkowanej intensywności, takie jak:
- szybki marsz (można realizować go w formie nordic walking),
- jogging,
- pływanie,
- jazda na rowerze,
- joga.
Do aktywności mniej zalecanych w chorobie Hashimoto zalicza się aktywności zmuszające do krótkich i intensywnych wysiłków, np. trening typu HIIT, podnoszenie ciężarów.
Jednocześnie warto mieć na uwadze, że na ostateczny efekt danych ćwiczeń na zdrowie ma również wpływ to, czy odpowiednio przygotowujemy się do podejmowania wysiłku (rozgrzewka) oraz czy dbamy o regenerację (sen). Każdy chory może także indywidualnie reagować na daną aktywność fizyczną pod kątem parametrów pracy tarczycy. Dlatego ważne jest ich regularne monitorowanie, zwłaszcza w sytuacji rozpoczęcia nowych aktywności czy intensyfikacji planu treningowego.
Hashimoto i sport – rola regularnych badań u osób uprawiających sport przy chorobie Hashimoto
Hashimoto i aktywność fizyczna nie muszą się wykluczać, a wręcz nie powinny. Warto natomiast wykonać badania i kontrolować parametry pracy tarczycy oraz sprawdzać, jak wpływa na nie podejmowana aktywność fizyczna. Pozwala to określić indywidualną reakcję na dany typ wysiłku fizycznego i tym samym na stwierdzenie, jakie typy sportów i aktywności ostatecznie nam służą.
Będzie to szczególnie istotne dla osób, które chcą podejmować aktywności zaliczane do tych mniej polecanych dla pacjentów z chorobą Hashimoto. Jakie badania w związku z tym dobrze jest zrobić? Będą to przede wszystkim oznaczenia stężenia TSH, FT3, FT4.
Zakończenie
Choroba Hashimoto oraz objawy jej towarzyszące wpływają negatywnie na tolerancję wysiłku fizycznego i mogą tym samym zniechęcać do podejmowania regularnej aktywności fizycznej, która ma w większości przypadków zdecydowanie pozytywny wpływ na zdrowie i przynosi tym osobom sporo korzyści. Istotne jest dopasowanie aktywności fizycznej do swoich preferencji, ale również sprawdzanie odpowiedzi organizmu na ten wysiłek, poprzez monitorowanie parametrów związanych z funkcjonowaniem tarczycy.
opieka merytoryczna: lek. Katarzyna Banaszczyk
Bibliografia:
1. Jagiełło, M. Objawy niedoczynności tarczycy – maski Hashimoto. Dostęp: 14.10.2024 https://sklep.alablaboratoria.pl/centrum-wiedzy/objawy-niedoczynnosci-tarczycy-maski-hashimoto/#t2
2. Strukow, A. Choroba Hashimoto – autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. Dostęp: 14.10.2024 https://sklep.alablaboratoria.pl/centrum-wiedzy/choroba-hashimoto/
3. Schok, K., Jasek, J., Wiejak, K. Skoczylas, K., Mikulska, J. I wsp. The relationship between hypothyroidism and physical exercise: impact on exercise tolerance and health. Journal of Education, Health and Sport. 2023;35(1):160-172.
4. Garcés, Andrea & Nieto-Garcia, Nataly & Suarez-Sanchez, Freddy & Triana-Reina, Héctor & Ramírez-Vélez, Robinson. (2013). Influence of a Medium-Impact Exercise Program on Health-Related Quality of Life and Cardiorespiratory Fitness in Females with Subclinical Hypothyroidism: An Open-Label Pilot Study. Journal of thyroid research. 2013. 592801.
